Τώρα που έκλεισε το P.S.I. και ορισμένοι στη χώρα μας πανηγυρίζουν γιατί κάναμε την μεγαλύτερη αθέτηση πληρωμής κράτους από καταβολής κρατικών ομολόγων, είναι ώρα να δούμε πώς, μετά την εξέλιξη αυτή, διαμορφώνεται το οικονομικό μέλλον
της Ευρώπης του ευρώ.
Αφήνοντας επί του παρόντος την Ιταλία όπου η Ρωμαϊκή Άνοιξη του κυρίου Μόντι πρόκειται να τελειώσει αυτό το καλοκαίρι, είναι ώρα να στρέψουμε τη προσοχή μας στην Ιβηρική, εκεί που την στρέφει και το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα διότι βλέπουμε για πρώτη φορά τα ισπανικά spreads να ξεπερνούν συστηματικά τα ιταλικά και μάλιστα κατά 20 μονάδες.
Η Πορτογαλία, το καλό αυτό μνημονιακό παιδί, θα έχει ύφεση φέτος πάνω από 5% του ΑΕΠ και βέβαια δεν θα μπορέσει να εκπληρώσει το στόχο της μείωσης του ελλείμματος, που είναι μικρότερο της Ελλάδας μεν, αλλά με τη χώρα να βρίσκεται εξίσου σε αυξάνουσα ανεργία και αδυναμία απογείωσης μιας οικονομίας που, όπως η ελληνική, βάσισε το ΑΕΠ της σε ποσοστό 75% στις υπηρεσίες, η φούσκα των οποίων έσκασε μαζί με τα spreads της.
Αποτελούν σενάρια επιστημονικής φαντασίας τα λεγόμενα από την Ε.Ε. , ότι η Πορτογαλία θα επιστρέψει στις αγορές στο τέλος του 2013. Στο τέλος του 2013 η Πορτογαλία θα είναι πιο χρεωμένη απ΄ ό,τι σήμερα και για να γίνει διαχειρίσιμο το χρέος της θα έχει γίνει και σ’ αυτήν «κούρεμα», διότι η χρηματοδότηση της Πορτογαλίας από τις αγορές δεν είναι δυνατή όταν η χώρα δεν είναι φερέγγυα..
Η Πορτογαλία όμως είναι μικρό πρόβλημα συγκρινόμενο με την Ισπανία.
Η σοβαρότητα της κατάστασης της Ισπανίας αποδεικνύεται εντυπωσιακά και εμβληματικά με την δήλωση του Πρωθυπουργού της, την ώρα που υπέγραφε το ευρωπαϊκό σύμφωνο σταθερότητας, ότι αδυνατεί να μειώσει το έλλειμμα όσο υποχρεούται και ότι θα το μειώσει στο 6% κι όχι στο 4,4%. Στη πραγματικότητα η Ισπανία στο τέλος του 2012 θα έχει ύφεση άνω του 3% του ΑΕΠ και ανεργία άνω του 25%.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι καταρρίπτεται η θέση ότι η Ισπανία έχει χαμηλό χρέος εν σχέση με το ΑΕΠ.
Η Ισπανία, με ελληνική λογική, χρωστάει ως Ισπανικό Δημόσιο 35 δις. ευρώ για αγαθά και υπηρεσίες που έχει λάβει. Μαζί με τα άλλα χρέη των ΔΕΚΟ της και των περιφερειακών κυβερνήσεων το χρέος της ανερχόταν αθροιστικά σε 87% του ΑΕΠ στα τέλη του 2011, έτοιμο στο τέλος του 2012 να αυξηθεί στο 93% μαζί με το έλλειμμα του έτους αυτού.
Το συνολικό χρέος της Ισπανίας, Δημόσιο και Ιδιωτικό, ήδη τα μέσα του 2011 ήταν 363% του ΑΕΠ, ξεπερνώντας κι αυτό της Ελλάδας στο οποίο με βεβαιότητα θα προστεθούν δύο τουλάχιστον ελλειμματικά χρόνια, καθιστώντας πια το ισπανικό χρέος αδιαχείριστο.
Στις χώρες λοιπόν του Νότου, το μέλλον είναι τουλάχιστον γνώριμο. Οι φούσκες που έσκασαν δεν θα ξαναφουσκώσουν. Δεν θα ξαναδοθούν στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια με την ευκολία που εδίδοντο, δεν θα ξαναδανειστούν οι ΔΕΚΟ, δεν θα στηριχθούν όλες αυτές οι αμφίβολες επιχειρήσεις που έζησαν μέχρι τώρα ανανεώνοντας το δανεισμό τους. Έτσι δεν είναι ορατή η ανάκαμψη με τα παρόντα μέτρα.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα μπορεί να παρέχει ρευστότητα αλλά δεν μπορεί να παρέχει φερεγγυότητα όπως είναι σήμερα.
Χαρακτηριστικό της πολιτικοοικονομικής ανικανότητας της Ευρώπης να διαχειριστεί ορθολογικά την κρίση είναι το ακόλουθο.
Ο ισολογισμός της ΕΚΤ τέλος Φεβρουαρίου του 2012 ξεπέρασε τα τρία τρις. ευρώ, ανώτερος κατά 30% της αμερικανικής FED του ίδιου μήνα.
Δηλαδή ξοδεύοντας 30% πάνω από τους αμερικανούς θα έχουμε σε όλη την Ευρώπη του ευρώ ύφεση 1% , όταν οι Αμερικανοί με λιγότερα χρήματα θα έχουν ανάπτυξη 2%. Δεν είναι να εκπλήσσεται κανείς όταν οι overnight καταθέσεις των Ευρωπαϊκών Τραπεζών στην ΕΚΤ αγγίζουν το 1,5 τρις.
Το σύστημα νοσεί βαριά και ο Draghi καταφέρνει μόνο να αγοράσει χρόνο. Όμως ο χρόνος τελειώνει και είναι εμφανές ότι το πιστωτικό πάρτι δεν θα ξαναξεκινήσει ποτέ, η ύφεση θα είναι και βαθύτερη και μακρύτερη από ό,τι δηλώνεται.
Το ευρωομόλογο είναι η μόνη ορατή λύση για φερέγγυες όμως προτάσεις και με την προϋπόθεση ότι θα βρεθούν αγοραστές του γιατί αλλιώς θα πρέπει να το αγοράσει η ΕΚΤ, πράγμα που σήμερα είναι αδύνατο.
Ήδη το ευρωομόλογο έχει γίνει πεδίο σύγκρουσης μεταξύ της Γαλλίας του Ολάντ και της Γερμανίας της Μέρκελ. Μαζί με αυτό είναι σημείο σύγκρουσης και η αναθεώρηση της Αποστολής της ΕΚΤ. Είναι άδηλη η κατάληξη των συγκρούσεων αυτών που δεν άρχισαν φανερά ακόμα. Ακόμα δεν έχουν συμφωνηθεί τα συμπεράσματα από τα πειράματα που έγιναν στο πειραματόζωο Ελλάς, πώς λοιπόν να συμφωνηθεί από κοινού ο δρόμος της εξόδου από την κρίση;
Επαγωγικά λοιπόν το «κούρεμα» λοιπόν του ελληνικού χρέους δεν είναι η Αρχή του τέλους των προβλημάτων χρέους της ευρωζώνης. Είναι στην καλλίτερη περίπτωση το τέλος της Αρχής.
Ένα είναι βέβαιο. Το τέλος του 2012 δεν θα μοιάζει σε τίποτα με την αρχή του.
